Intervisie is een krachtige methodiek om diepgaand met elkaar in gesprek te gaan. In veel trajecten van de VO-academie wisselen we lezingen en inhoudelijke workshops af met intervisie. Op deze manier geven we de deelnemers tijd en ruimte voor diepgaande reflectie. De deelnemers brengen eigen, actuele casussen in. De ervaring leert dat zowel de casusinbrenger als de deelnemers aan de intervisie deze momenten van verdieping en reflectie zeer waarderen. De casussen zijn veelal herkenbaar. Met name de focus op de eigen rol als leidinggevende van de casusinbrenger zorgt voor verdieping.
Onderzoek naar intervisie als ontwikkelingsmethodiek
Professionaliseringsactiviteiten kunnen worden opgedeeld in formele en informele leermomenten. Uit onderzoek blijkt dat een mix van formeel en informeel de voorkeur heeft van schoolleiders. Op het gebied van informeel leren is in toenemende mate aandacht voor intervisie. Bij deze vorm van collegiaal leren, bespreken professionals vraagstukken uit hun dagelijkse werkpraktijk om samen tot nieuwe inzichten te komen.
Uit onderzoek blijkt dat deelnemers door intervisie sneller tot de kern van hun werkproblemen komen en ze ontdekken waar hun sterke en zwakke kanten zitten. De deelnemers kijken daardoor op nieuwe manieren naar hun werkpraktijk. Onderzoek suggereert echter wel dat de effecten meer liggen op het gebied van denken dan van doen. De focus bij intervisie ligt vaak op de professionele ontwikkeling van de vraagsteller en minder op de vraag zelf. Deelnemers aan intervisie zijn vaak enthousiast: ze hebben veel geleerd van de intervisie, ze zijn beter geworden in het vinden van oplossingen en hun zelfbewustzijn en zelfvertrouwen zijn gegroeid. Het lijkt er dus op dat het toegenomen zelfvertrouwen en handelingsrepertoire de deelnemers competenter maakt in hun werkpraktijk. Meer informatie kun je vinden in het katern 'Leren door vragen en luisteren. Intervisie als ontwikkelingsmethodiek'.
Procesbegeleiding
De VO-academie is in samenwerking met Voortgezet Leren van de VO-raad in 2023 gestart met de Basisopleiding Procesbegeleiding. In dit leertraject is aandacht voor de rol van de procesbegeleider bij de leer- en ontwikkelprocessen van de schoolorganisatie. De deelnemers leren hoe je deze processen vormgeeft, kadert en structureert. Daarnaast is er aandacht voor hoe je diepgaand en reflectief met een team in gesprek kunt gaan. Er wordt kennis overgedragen over belangrijke aspecten, processen en rollen bij procesbegeleiding. Belangrijke aspecten van groepsdynamica en communicatiestijlen komen daarbij aan bod. Ook worden verschillende perspectieven op veranderprocessen in scholen besproken en hoe die van invloed kunnen zijn op de procesbegeleiding. Weerstand is een bekend fenomeen bij veranderprocessen dus daar is ook expliciet aandacht voor. Tot slot wordt er stilgestaan bij de vraag hoe teams de opbrengst van de leer- en ontwikkelprocessen kunnen verduurzamen.
Dit traject vraagt ook oefening van de deelnemers in hun eigen praktijk. Ze gaan als procesbegeleider aan de slag in hun eigen context. Daar worden verslagen van gemaakt die zowel besproken worden met een zogenaamde buddy (een mede-deelnemer aan dit traject) als door de intervisiebegeleider. Zo krijgen de deelnemers feedback op hun eigen functioneren als procesbegeleider. Hier is ook aandacht voor tijdens de intervisiemomenten in dit traject.
Na afronding van het traject zijn de deelnemers in staat om anderen tot denken en reflecteren aan te zetten door goed waarnemen, luisteren en vragen stellen over de inhoud, het proces, de relatie en het systeem. Door deze reflectie zijn teams in staat zich verder tot ontwikkelen.
De deelnemers zijn naast leidinggevenden in het voortgezet onderwijs ook medewerkers kwaliteit, medewerkers onderwijsontwikkeling, HR-medewerkers, coördinatoren e.d..