‘Wil je strategisch HRM in je organisatie naar een hoger plan brengen, maak dan een bewuste keuze voor een beperkt aantal doelen.’ Dit is een van de tien opdrachten aan bestuurders en schoolleiders die zijn opgenomen in het geheel herziene katern over strategisch personeelsbeleid in het vo dat vandaag is verschenen. Prof. dr. Peter Leisink, die deze maand afscheid neemt als hoogleraar aan de Universiteit Utrecht, tekende samen met prof. dr. Eva Knies voor de inhoudelijke herziening.
Het vernieuwde katern biedt besturen en scholen geen blauwdruk voor strategisch personeelsbeleid, maar een compact overzicht van onderliggende uitgangspunten, werkende principes en concrete handvatten. Het is primair geschreven voor bestuurders en schoolleiders (op eindverantwoordelijk en middenmanagementniveau) en is tevens relevant voor bijvoorbeeld HR-functionarissen. Behalve de nieuwste wetenschappelijke inzichten bevat het katern diverse praktijkinterviews. Daarin vertellen bestuurders, schoolleiders en HR-functionarissen vanuit verschillende invalshoeken over strategisch personeelsbeleid in hun organisatie: van duurzame inzetbaarheid tot de rol van autonome teams en de professionele dialoog. Ook zijn in het katern aanbevelingen opgenomen die voortvloeien uit het sectorbrede monitoringsonderzoek in het kader van het Sectorakkoord, waaraan begin dit jaar ruim 160 schoolbesturen deelnamen.
"Toen we ons gingen verdiepen in strategisch HRM, kregen we meer overzicht. Ineens viel alles wat we al deden, op zijn plek" - Ingrid Tjio, Regius College Schagen (p. 28)
Groeiende belangstelling
Aanleiding voor de grondige herziening van het katern is de ontwikkeling die strategisch personeelsbeleid in het voortgezet onderwijs de laatste vijf jaar heeft doorgemaakt. Mede door de succesvolle leergang Strategisch HRM is de belangstelling voor personeelsbeleid sterk gegroeid. Vanaf 2016 zorgde het project Stap 2 daarnaast voor een impuls aan beweging in de sector. Dit resulteerde onder meer in een training SHRM voor HR-medewerkers en de ontwikkeling van de Spiegel Personeel en School, een zelfreflectie-instrument waarvan de verzamelde uitkomsten in het katern zijn meegenomen.
Ook landelijk wordt strategisch personeelsbeleid in toenemende mate erkend als aangrijpingspunt voor kwaliteitsverbetering, onderwijsontwikkeling en professionele ontwikkeling. Niet voor niets ligt in het geactualiseerde Sectorakkoord uit 2018 de focus nog meer op strategisch personeelsbeleid. Daarnaast speelt het onderwerp een grotere rol in verwante beleidsprioriteiten in de sector, zoals de verdere verbetering van de onderwijskwaliteit en de ontwikkeling van scholen als professionele schoolorganisaties.
"Strategisch HRM begint met het meenemen van mensen in het algehele strategische beleid. Wat willen we, waar staan we voor, waar gaan we naartoe?" - Ferdinand Vinke, Winkler Prins (p. 59)
Tien opdrachten
Uit recent monitoringsonderzoek blijkt dat het versterken van strategisch personeelsbeleid (HRM) voor steeds meer schoolbesturen een speerpunt in hun beleid is. Tegelijk stelt datzelfde onderzoek dat er nog winst te boeken is binnen de sector: er moet nog veel gebeuren om strategisch personeelsbeleid optimaal te laten bijdragen aan goed onderwijs en bevlogen medewerkers.
Daarom bevat het slothoofdstuk van het herziene katern een tien concrete opdrachten aan besturen en scholen. Naast het kiezen van een beperkt aantal doelen is dat bijvoorbeeld ‘Formuleer gewenst professioneel gedrag’: sturen op strategische doelen is pas mogelijk als je uitdrukkelijk onder woorden brengt welk professioneel gedrag van medewerkers erbij hoort.
Mensenwerk en maatwerk
Een goed hulpmiddel bij het uitvoeren van de opdrachten is het AMO-model, dat in het katern uitvoerig aan bod komt. Zoals Marian Vos van SOVO Tilburg in het slotinterview zegt (p.86): ‘Het is een utopie dat je met HRM een geluksfabriek vol blije, fitte en gemotiveerde mensen creëert. Het is meer de kunst om, net als bij leerlingen, te differentiëren in benadering. In mijn ervaring is het AMO-principe leidend: wat kunnen mensen (Ability), hoe kun je ze motiveren (Motivation) en hoe kun je ze de gelegenheid bieden om het beste uit zichzelf te halen (Opportunity)? Dat is mensenwerk en maatwerk.’
Het katern kunt u hieronder downloaden. Ontvangt u het katern liever in druk via de post? Stuur dan een mail naar info@vo-academie.nl o.v.v. 'aanvraag katern Werk maken van strategisch HRM’.
Overige ondersteuning op het gebied van SHRM
Via de programma’s Voortgezet Leren, de VO-academie en het Platform Samen opleiden & Professionaliseren ondersteunt de VO-raad de sector bij de ontwikkeling van scholen als professionele schoolorganisatie. Het versterken van strategisch personeelsbeleid is daarin een belangrijke pijler.
- Wilt u weten hoe medewerkers het strategisch HRM binnen uw organisatie ervaren? Ga dan aan de slag met de Spiegel Personeel & School. Dit online zelfevaluatie-instrument is gebaseerd op wetenschappelijke inzichten en geeft een compleet beeld van de huidige staat van het HR-beleid, op basis van verschillende perspectieven binnen de school
- Elk maand start de Digitale training strategisch HRM voor HR-medewerkers en -adviseurs
- De Leergang Strategisch HRM voor eindverantwoordelijk schoolleiders en bestuurders behandelt de uitgangspunten van goed personeelsbeleid in het voortgezet onderwijs, past deze toe op de praktijk van besturen en scholen en besteedt aandacht aan de rol van verschillende betrokkenen
- Het Ontwikkeltraject Peoplemanagement is speciaal ontwikkeld voor team- en afdelingsleiders
- Het katern ‘Goed onderwijs door focus op mensen’ belicht alle aspecten op het gebied van peoplemanagement.