Nieuw: katern over gespreid leiderschap in het onderwijs

Begin oktober lanceerde de VO-academie een nieuw katern: ‘Wisselend invloed uitoefenen, gespreid leiderschap in het onderwijs’, geschreven door Frank Hulsbos (Academie voor Gespreid Leiderschap) en Suzanne Visser. In dit katern staan inzichten uit de wetenschap, met een duidelijke koppeling naar de praktijk. De waarde van dit katern zit namelijk mede in de voorbeelden van vier scholen die verspreid door dit boekje zijn opgenomen. Geen revolutionaire succesvoorbeelden, maar een dwarsdoorsnede van Nederlandse scholen waar gespreid leiderschap een passende vorm is om ontwikkelingen te realiseren.

Gespreid leiderschap is een perspectief op leiderschap dat veronderstelt dat iedereen in de school kan leiden. Leiderschap verwerf je op basis van affiniteit met een vraagstuk en de expertise die je in kunt brengen om dat vraagstuk op te lossen. Niet je positie, maar een gunning (toekenning) door collega’s verschaft je het recht om invloed uit te oefenen in een specifieke situatie.

Hoe gespreid leiderschap precies vorm krijgt binnen scholen, vat Paul Rosenmöller in het voorwoord van dit katern mooi samen: “Gespreid leiderschap is geen theoretisch bedenksel en ook geen ver weg gelegen toekomstideaal. Het is een ontwikkeling die op scholen gaande is, zoals de praktijkvoorbeelden in dit katern laten zien. Belangrijk is dat er geen blauwdruk voor bestaat. Iedere school kiest een eigen weg, met de bestaande leiderschapspraktijk als vertrekpunt en gezamenlijke doelen als bestemming. Soms leidt dat tot het afschaffen van een middenmanagementlaag. Soms tot nieuwe rollen voor leraren. Soms tot een platte organisatie waarin leraren in wisselende samenstellingen aan specifieke onderwerpen werken. Gespreid leiderschap heeft zoveel gezichten als er scholen zijn. Dat maakt dat het werkt.” 

Dit katern is geschreven voor scholen die gespreid leiderschap een aantrekkelijk perspectief vinden en die van daaruit willen werken aan onderwijs- en schoolontwikkeling. In het bijzonder is het bedoeld als inspiratiebron en hulpmiddel voor de schoolleiders en bestuurders van deze scholen. Juist in de bijzondere tijden waarin scholen zich nu bevinden, kan gespreid leiderschap een interessant perspectief zijn. 

Deze publicatie is een uitgave van de VO‑academie in samenwerking met Voortgezet Leren. Benieuwd? U kunt het katern hieronder downloaden. Ontvangt u liever een gedrukt exemplaar via de post? Stuur dan een mail naar info@vo-academie.nl o.v.v. 'Aanvraag katern gespreid leiderschap’.