Het vernieuwde intersectorale besturenprogramma van PO-Raad, VO-raad, Stichting LeerKRACHT en met medewerking van de MBO Raad, geeft een uniek kijkje in de keuken van vooruitstrevende Nederlandse bedrijven als Rabobank, McKinsey, bol.com en UMCU. Deelnemende bestuurders gaan in gesprek met CEO’s, zoals Wiebe Draijer van de Rabobank en Huub Vermeulen van bol.com. Deelnemer Angela Horsten (directeur Onderwijs & Kwaliteit Salto Eindhoven): “Dit traject geeft een brede kijk op je organisatie. Gun jezelf deze uitdaging!”
Inspiratie opdoen, je laven aan inzichten uit het bedrijfsleven en leren van elkaar staan centraal in het vernieuwde intersectorale besturenprogramma. De bedrijven die worden bezocht hebben een cultuur ‘van elke dag een beetje beter’. Thema’s als leiderschap, strategische visie en planning, verantwoording en persoonlijke professionaliteit komen aan bod tijdens drie werkbezoeken aan Nederlandse bedrijven. Naast het afleggen van de werkbezoeken ontmoeten collega-bestuurders elkaar en werken ze samen aan de leerdoelen van het traject. Deelnemer Tijmen Smit (lid college van bestuur Gooise Scholen Federatie): “Door het onderwijs heen, van funderend tot aan vervolgonderwijs, worstelen we met dezelfde vragen op het gebied van professionalisering en de cultuur en elke dag willen verbeteren.”
Bouwstenen van verandermanagement
Het intersectoraal besturenprogramma gaat uit van een verandermodel met vier bouwstenen van verandermanagement om de houding en het gedrag van mensen te veranderen. Alle bouwstenen - rolmodel, begrip en overtuiging, talent en vaardigheden en structuren, processen en veranderingen - moeten zich in dezelfde richting bewegen. Ontbreekt er een, dan zit dat verbetering in de weg. Door middel van theorie, werkbezoeken en praktijkopdrachten reflecteren deelnemers op het veranderproces in de eigen organisatie.
Tijmen: “Ik ben zeer onder de indruk van de methodiek die in dit intersectorale leertraject wordt gehanteerd, namelijk hoe je door middel van een eenvoudig toe te passen methodiek tot de kern van een vraagstuk komt. Dat vond ik ook mooi aan het bezoek bij bol.com. Uit alles spreekt gezamenlijkheid en door hun grondhouding, vanuit vertrouwen verbeteren en elke dag een beetje beter zijn, hebben zij heel snel zicht op knelpunten en hoe je die kunt oplossen. Dat past goed in de beweging naar professionele leercultuur.”
Ben u geïnteresseerd en wilt u op de hoogte gehouden worden? Stuur een mail naar info@vo-academie.nl.
Visie op leiderschap
Tijdens een van de werkbezoeken staat het thema leiderschap centraal. De visie op leiderschap van CEO bol.com Huub Vermeulen: “In mijn eentje kan ik niet bedenken hoe het bedrijf beter kan. Alleen samen kunnen we het verschil maken. Met 2000 collega’s willen we het elke dag nog beter doen voor onze klant en verkooppartner. Leiderschap staat voor mij voor vertrouwen en verantwoordelijkheid geven aan medewerkers. Daarvoor krijg ik vakmanschap en verantwoordelijkheid nemen terug. De kunst is de balans vinden tussen loslaten en vertrouwen geven en de medewerker vooruit helpen. Autonomie managen doe je door steeds weer te vragen: hoe kan het beter?” Angela: “Bij bol.com was het mooi om te zien dat de visie doorsijpelt door de hele organisatie. In de boodschap van de CEO herkende ik dat je als leidinggevende en bestuurder niet nadrukkelijk op de voorgrond moet staan. Je hebt de neiging om te sturen omdat je een doel wilt halen, maar als leider moet je misschien wel meer loslaten dan je zou willen. Wel zicht houden op het proces, maar delegeren en in dialoog blijven zijn minstens zo belangrijk.”
Doelen visualiseren
Aansprekend zijn de fysieke planborden met talloze ‘geeltjes’ - naast de dagelijkse, digitale planborden - waarmee teams binnen bol.com werken. Goed zichtbaar en daardoor leeft het meer, aldus een medewerker. Een deelnemende bestuurder herkent dat: “Met je team wekelijks voor het bord met de doelen staan, houdt ons scherp.” Werken met bordsessies spreekt bestuurders aan. Angela: “Doelen visualiseren zodat ze tastbaar worden, vind ik een uitkomst. Op deze manier kun je zaken goed helder maken, iedereen houden aan de doelstelling en makkelijker verbanden leggen en elkaar ondersteunen.” Het is mooi om te zien hoe de hele organisatie aan het nadenken is. Tot in de haarvaten zie je dat medewerkers continu aan retrospectief doen, zegt een collega bestuurder. “Wat we in het onderwijs willen creëren, verantwoordelijkheid neerleggen bij leraren, zie je hierin goed terug.”
Wat levert deelname op?
Vanwege de coronacrisis heeft het besturenprogramma een ander vervolg gekregen dan gepland. Het programma werd afgesloten met een aantal webinars en het bezoek aan het UMCU kon niet doorgaan. Tijmen Smit en Angela Horsten kijken toch tevreden terug op een mooi programma. Angela: “Tijdens de afsluitende webinars konden we in breakout rooms in kleine groepen werken en dat pakte goed uit. De chats heb ik ervaren als een goede manier om met elkaar over een onderwerp door te praten, vervolgvragen te stellen en waar nodig elkaar te ondersteunen.” Tijdens het intersectoraal besturentraject ontwikkelde zij voor haar organisatie het koersplan. Het besturenprogramma was voor haar een vorm van learning by doing. Angela: “Ik had het niet beter kunnen treffen. De collega-bestuurders en deelnemers waren gedurende het traject een stakeholder voor mij. Zij hielden mij scherp bij het proces van het uitwerken van het koersplan. Ik pakte, en dat doe ik nu nog, regelmatig de input van het programma erbij om te zien waarop ik alert moet zijn.”
Ervaringen uitwisselen blijkt waardevol
Tijmen heeft de webinars ervaren als een goede manier om ervaringen uit te wisselen. “Zeker het uitwisselen van ervaringen van wat leiderschap is in coronatijd. Dan zie je dat iedereen andere accenten legt. Omdat het niet anders kon, waren de webinars een goede afsluiting van het programma, maar ik miste toch het persoonlijke karakter van de fysieke bijeenkomsten. Je stapt dan ook even echt uit je dagelijkse werk waardoor ik makkelijker tot reflecteren kom.” De woelige eerste coronaperiode heeft hem veel gebracht. “Als College van Bestuur hebben wij meer frequent contact gehad met alle schoolleiders en eenmaal per week een korte gezamenlijke bijeenkomst. Digitaal natuurlijk. De contacten waren minder document gedreven. Het was een snelkookpan waarin het vaker dan voorheen ging over de bedoeling en de richting van het onderwijs. We voerden met elkaar wezenlijke gesprekken over de visie van het onderwijs. Daarbij kwamen de tools die ik aangereikt heb gekregen tijdens het besturenprogramma goed van pas.”