Interview met Thom Verheggen: Terug naar de magie

Doen we dingen omdat het nu eenmaal de regel is of omdat ze echt helpen? En werk je als leidinggevende aan de oplossing voor je team of aan het oplossend vermogen van het team? Thom Verheggen bepleit dat docenten en schoolleiders teruggaan naar de bedoeling, die vaak op de achtergrond is geraakt. In het leertraject Leidinggeven in dialoog ga je samen met Thom deze en andere vragen verkennen.

“Als docent of als schoolleider heb je een reden waarom je dit werk bent gaan doen. Dat is ‘de bedoeling’”, zegt Verheggen. “Je wilt dat kinderen leren, zich ontwikkelen en dat ze een mooie toekomst tegemoet gaan. Om dat te laten lukken, hebben we in scholen heel veel georganiseerd. We hebben een curriculum opgezet en afspraken en regels gemaakt over hoe we het onderwijs geven. Soms raakt de oorspronkelijke bedoeling daardoor op de achtergrond. De magie verdwijnt en de systemen eromheen lijken de bedoeling te worden”.

 

 

Simpele vraag

“In mijn trainingen probeer ik mensen bewust te maken van patronen in hun werk”, vervolgt Verheggen. “Daarna kijk ik met hen hoe je terug kunt gaan naar de bedoeling, om te zorgen dat regels en afspraken weer een hulpmiddel worden in plaats van een doel op zich”. Het beantwoorden van een simpele vraag helpt daarbij. Verheggen: “Vraag je bij wat je doet steeds af: ga ik iets doen omdat het hoort of omdat het helpt? Die vraag kun je alleen maar beantwoorden als je weet waarvoor je je werk doet”.
 

Ontmanagen

Verheggen benadrukt dat eigenaarschap van de professional heel belangrijk is. “Hij of zij moet ‘aan’ staan en verantwoordelijkheid nemen. Als schoolleider kun je daarbij helpen door mensen groter te maken in plaats van kleiner.” Dat heeft volgens Verheggen te maken met ontmanagen. “Werk je aan de oplossing voor het team of aan het oplossend vermogen van het team? Als schoolleider ben je vaak geneigd om de oplossing al te bedenken en vervolgens het team mee te nemen. Maar je zou eigenlijk moeten werken aan het overbodig maken van jezelf”.
 

Herkenbaar

Van schoolleiders hoort Verheggen vaak dat wat hij vertelt ‘pijnlijk herkenbaar’ is. “Bijna iedereen weet wel wat de bedoeling van zijn werk is, maar tegelijkertijd is het makkelijk om dat te laten ondersneeuwen. Zorg dat het niet bij die constatering blijft. Kijk waar het al lukt om de bedoeling leidend te laten zijn. Wat zorgt ervoor dat het daar wel lukt? Welke context helpt daarbij? En hoe kun je die als leidinggevende beïnvloeden? Ga daarover het gesprek aan met je team”.
 

Leren en reflecteren

Verheggen verbaast zich er wel eens over dat reflecteren voor schoolleiders en docenten niet altijd gebruikelijk of gemakkelijk is. “Leren en reflecteren is eigenlijk de core business van het onderwijs. Maar docenten en leidinggevenden geven volgens mij relatief weinig aandacht aan hun eigen groei. De waan van de dag neemt het over. Ze moeten weer terug naar die honger van de professional, om het morgen iets beter te willen doen dan vandaag”. Maar hoe begin je? “Denk niet dat morgen alles anders moet. Probeer het klein te maken. Gebruik juist de waan van de dag als oefenmateriaal. Bij bijna elk mailtje of elke afspraak kun je je afvragen of het bijdraagt aan waar je het allemaal voor doet”.
 

Over Thom Verheggen

Thom is auteur van het boek Ontmanagen voor managers. Hij gaf 20 jaar lang leiding aan vernieuwing in allerlei organisaties en ontdekte in een bijzonder project hoe hij met minder managen meer voor elkaar kreeg. Hij werkte mee aan het boek 'Anders Vasthouden' van Wouter Hart en samen helpen ze organisaties verder met 'de bedoeling' in allerlei vormen.

Wat was ook alweer de bedoeling van ons werk? En wat hebben we allemaal opgetuigd aan regels, afspraken, hiërarchie en systemen om dat te laten lukken? En helpt dat dan ook echt? Of zetten we professionals daarmee onbedoeld een beetje ‘uit’ en vragen we ons vervolgens af hoe we ze weer ‘meekrijgen’? Tijdens het leertraject Leidinggeven in dialoog neemt Thom Verheggen u mee in deze taaie vragen. Doen we de dingen omdat ze horen of omdat ze helpen? Werk ik als leidinggevende aan de oplossing voor het team of aan het oplossend vermogen van het team? En welk houvast zit er tussen strak sturen en helemaal loslaten?