Dicht bij jezelf blijven, balans vinden als leidinggevende
Hoe blijf je als leidinggevende dicht bij jezelf? Welke mensen heb je op jouw school rondlopen, en hoe breng je die in hun kracht? Dit zijn relevante vragen binnen het onderwijs, zo ook voor Sicco Gjaltema, teamleider op het Singelland VHS in Drachten. Hij vertelt graag meer over zijn ervaringen met het leertraject Strategisch en persoonlijk leiderschap.
Sicco kwam met een duidelijk vraagstuk naar het leertraject. “Mijn belangrijkste reden om mee te doen, was dat ik regelmatig worstel met de organisatiedoelen en mijn eigen ‘ik’”, vertelt hij. “Je wil jezelf kunnen blijven in je werk, maar hoe doe je dat? Soms hebben wij te maken met keuzes waar je zelf niet voor de volle 100% achterstaat, maar wel noodzakelijk zijn voor het grotere geheel. Hoe blijf je dan bij jezelf, hoe blijf je authentiek, en hoe pak je zo’n besluit dan op de juiste manier aan?”
Denken vanuit jezelf én de school
Zoals de titel van het leertraject al suggereert, leer je zowel vanuit strategisch als persoonlijk oogpunt te kijken naar leidinggeven. En daarbij is het altijd zoeken naar de juiste balans. “Het schoolbelang is vooral strategisch, maar op persoonlijk vlak gaat het erom: hoe beweeg je jezelf tussen je teamleden en het schoolbelang? Hoe opereer en denk je vanuit jezelf als mens, en niet vanuit de noemer ‘teamleider’? Je kunt je werk niet doen als je niet dicht bij je eigen persoonlijkheid blijft.”
De grootste meerwaarde zat volgens Sicco in de intervisie, waarbij je ervaringen uitwisselt met collega’s en nieuwe invalshoeken ontdekt. Je doet een helikopterview door uit te zoomen, en voert een open gesprek om van en met elkaar te leren. “De intervisie was erg verrijkend en de dagindeling was heel fijn. Het is niet alleen luisteren, maar ook ‘doen’. Bij de intervisie moest je echt even nadenken, open vragen aan elkaar stellen. Niet suggestief of gestuurd, dat is al een kunst op zich. Iedereen heeft een andere invalshoek waarmee diegene naar een casus of probleemstelling kijkt.”
Van theorie naar praktijk
Uiteindelijk gaat het erom dat je de theorie uit het leertraject toepast in de praktijk. Sicco is zich maar al te goed bewust van het risico dat deze twee werelden gescheiden blijven. Gelukkig kan hij een aantal voorbeelden toelichten. “Als iemand gelukkig wordt van leerlingbegeleiding, dan moet je die ook op die manier inzetten binnen je school. Daarmee faciliteren we werkgeluk, met aandacht voor de mens. Dat is ook een strategische keuze.”
“We bevragen nu vaker collega’s in de school. Vroeger dachten we vaak dat we zelf als leidinggevenden de oplossing al hadden voor een specifiek probleem. Nu nodigen we de collega’s meer uit om hun eigen ideeën aan te dragen. Dat geldt ook voor het schoolplan en onze visie: is dat de visie van de schoolleiding, of van de school? Je moet dat aan de voorkant goed organiseren, zodat je dezelfde taal spreekt en niet alles uit elkaar valt.”
Belangrijke lessen en doelen
Grijpend naar zijn notitieboekje zoekt Sicco naar quotes en doelen die hij heeft opgeschreven en hem inspireren. “Ik schreef bijvoorbeeld op: ‘to pinpoint something’: wat is de kern van een bepaald vraagstuk? En ‘onder elke vorm van kritiek schuilt verlangen’. Je kunt acteren op de kritiek, maar je kunt ook vragen naar het verlangen. Dat is veel belangrijker. Ik herinner me ook een quote van een eerder leertraject dat ik volgde over SHRM: ‘als je mensen in hun kracht zet, bereik je meer door minder te doen’. Dat is me het meest bijgebleven, en past ook bij hoe ik zelf naar leidinggeven kijk.”
“Je moet jezelf ook continu de vraag stellen: wat leeft er binnen mijn school en wat heeft aandacht nodig? Dat kan iets heel anders zijn dan wat bij mij leeft, dus het is belangrijk om die verlangens helder te krijgen. Leiderschap is niet iets dat je alleen doet, maar samen met de mensen om je heen. Als je dichtbij jezelf blijft, de juiste vragen stelt en zonder oordeel luistert, dan kom je een heel eind.”