Bewuster leidinggeven - de impact van intervisie

Steeds meer schoolleiders en bestuurders nemen deel aan intervisie, vooral vanwege de verdieping en uitwisseling die dat biedt. Je maakt gratis gebruik van elkaars kennis en jarenlange ervaring. Klaas van de Groep (afdelingsdirecteur havo/vwo/tto Christelijk College Groevenbeek) is al een aantal jaren intervisor bij de VO-academie. Wat trekt hem in deze manier van leren?

“Begin jaren ’80 ben ik begonnen met lesgeven. Dat vond ik superleuk en dat heb ik ook met veel plezier gedaan. Ik ben ook steeds meer mijn vleugels uit gaan slaan: MR-lid, deelnemen aan ontwikkelgroepen. Ongeveer 25 jaar geleden ben ik teamleider geworden, in 2005 directeur op mijn huidige school.

Het mooie aan leidinggeven is dat je niet alleen de koers mag helpen uitzetten. Je kunt vooral je collega’s en leerlingen laten profiteren van de ontwikkelingen die je voor ogen hebt. Dat is wat mij betreft de sleutel van goed leiderschap: mensen vanuit hun eigen kwaliteiten vervolgstappen laten zetten, zodat ze kunnen groeien. Maar ook hoe je hen verantwoordelijkheid kunt laten nemen.” 

 

 

Zelf verantwoordelijkheid laten nemen 

“Dat laatste is ook wat ik zie bij mijn werk als VO-managementcoach. Als een schoolleider of bestuurder start met een coachtraject ga ik eerst bij diegene langs. Op weg van de receptie naar zijn of haar kantoor zijn er meerdere mensen die aan de leidinggevende vragen of hij even iets wil oplossen. Daar gaat het al fout, denk ik dan. Je moet zorgen dat medewerkers zelf de verantwoordelijkheid nemen om een probleem op te lossen. Ook voor jezelf, want leidinggevenden komen vaak om in het werk.

En dat is dus ook een veelgehoorde vraag tijdens onze intervisie-bijeenkomsten: hoe krijg ik grip op die enorme berg met werk? Schoolleiders en bestuurders komen bijna altijd uit het onderwijs. Het zijn mensen-mensen, ze doen alles voor hun teamleden. En dat is nou net niet de bedoeling. Overigens is dat ook het werk als intervisiebegeleider: ik begeleid het proces, de deelnemers zijn aan zet.” 
 

Samen sneller tot de kern 

“Dat is het mooie aan intervisie, je bent met een groep leidinggevenden die allemaal hetzelfde meemaken. Vanuit een casus van een deelnemer of een ontwikkelvraag komen ze snel tot de kern van het vraagstuk. Ik faciliteer dat. Omdat ze onder elkaar zijn, durven ze sneller open te zijn. Ik ben elke keer weer verbaasd dat het zo snel en zo goed werkt. Bij bestuurders duurt het soms iets langer voordat we bij de kern komen. Zij zijn gewend om te kijken naar de grote lijnen, te beschouwen. Bij intervisie gaat het juist om jezelf. Waar wringt het bij jou? 

Van oud-deelnemers krijg ik terug dat ze er veel aan hebben gehad. Ze hebben een eigen casus kunnen inbrengen en met de gezamenlijke kennis van de deelnemers daarover kunnen sparren. En over hun eigen rol en handelen kunnen nadenken.” 
 

Bewuster leidinggeven 

“Ik ben me er zelf bijvoorbeeld bewuster van geworden dat niemand naar zijn werk gaat om de boel te vernachelen. Je hebt bij een onderwijsvernieuwing altijd collega' s die niet mee willen. Dan is het zo belangrijk om te proberen te begrijpen waarom dat is. Misschien komt het door iets uit het verleden? Misschien is het onvermogen? Door het gesprek aan te gaan help je mensen. Als leidinggevende heb je zo’n belangrijke rol in het welbevinden van je collega’s. Het is goed om niet alleen te duwen op de dingen die niet goed gaan, maar vooral de positieve kanten te belichten. Iedereen heeft behoefte aan bevestiging. Dat is universeel. 

Zoals ik al zei, ik ben al 25 jaar teamleider en directeur. Dan loop je het risico dat je op de automatische piloot gaat leidinggeven. Bewustwording van je eigen handelen is dan erg belangrijk. Dat kun je niet alleen, daar heb je onder andere je collega’s bij nodig die reflecteren op jouw situatie. Of juist door te leren van hun casus. Dat is wat intervisie doet.”