Hoe houd je regie op digitalisering in en voor jouw schoolorganisatie? Deze 10 lessen - afkomstig uit het leertraject Regie op digitalisering van de PO-Raad en de VO-raad – helpen je op weg.
1. Maak het belangrijk
Digitalisering is niet iets wat je ‘er even bij doet’. Het vereist bestuurlijke aandacht en verdient topprioriteit.
2. Pak je verantwoordelijkheid
Als bestuurder ben je verantwoordelijk voor veilig digitaal onderwijs in jouw scholen en voor de digitale veiligheid van leerlingen en medewerkers. Bedenk hoe je die rol als eindverantwoordelijke uitoefent.
3. Ontwikkel een visie
Zorg voor een heldere koers. Ontwikkel een duidelijk beleidsplan waarin je de visie, doelen en strategieën voor digitalisering binnen je schoolbestuur vastlegt. Zorg ervoor dat alle stakeholders betrokken zijn bij het opstellen van dit plan en dat zij zich ook verantwoordelijk voelen voor de uitvoering ervan.
4. Haal kennis in huis
Stel jezelf de vraag of jouw organisatie voldoende kennis heeft om weloverwogen beslissingen te kunnen nemen over een digitale strategie. Is het antwoord nee, zorg dan dat je die kennis in huis haalt. Bijvoorbeeld door een nieuwe functie te creëren (voor een IBP’er – iemand die verantwoordelijk is voor informatiebeveiliging en privacy) of door expertise van een specialist in te huren.
5. Zie de kansen
Nieuwe technologieën bieden kansen voor innovatie van het onderwijs. Digitalisering maakt bijvoorbeeld meer inzicht in studievoortgang en maatwerk mogelijk, door tools die ondersteunen bij oefenen, instructie en het geven van feedback aan leerlingen. Grijp die kansen.
6. Onderken de risico’s
Digitalisering brengt ook risico’s met zich mee op het gebied van privacy, veiligheid en ethiek. Die risico’s gaan bijvoorbeeld over het delen van leerlinggegevens met grote technologiebedrijven, de bescherming van data tegen hackers of kansenongelijkheid. Wees je bewust van mogelijke negatieve gevolgen en gevaren.
7. Bundel de krachten
Regie houden op digitalisering kan en hoef je niet alleen te doen. Er zijn diverse landelijke samenwerkingen die je kunnen ondersteunen. In het Netwerk Informatiebeveiliging en Privacy (IBP) worden bijvoorbeeld kennis, ervaringen, informatie en documenten gedeeld. SIVON is een ICT-coöperatie van schoolbesturen die ondersteunt bij inkoop en infrastructuur. Maar denk ook aan regionale samenwerking met andere schoolbesturen die zich in dezelfde ontwikkelfase bevinden.
8. Betrek de hele organisatie
Betrek schoolleiders, leraren en stafmedewerkers bij je digitale strategie. Want digitale tools worden in het klaslokaal alleen gebruikt als de leraar er de nut en de noodzaak van inziet. En de data van de school zijn alleen veilig als alle medewerkers worden getraind op het gebied van beveiliging (denk aan phishing-mails en laptopbeveiliging).
9. Benoem een digitaal coördinator
Maak een digitaal coördinator verantwoordelijk voor de uitvoering en coördinatie van het digitale beleidsplan. Deze persoon kan indien nodig in kaart brengen wat de huidige staat van digitalisering is in de organisatie en is het aanspreekpunt voor alle digitale initiatieven binnen het bestuur. Dit zorgt voor korte lijnen en maakt snel schakelen mogelijk als dat nodig is.
10. Houd vol
Digitalisering is een continu proces, dat je doorloopt in een tempo dat voor jouw bestuur en scholen realistisch is. Dit vergt van iedereen, en dus ook van de bestuurder, een lange adem en regelmatige evaluatie: Hoever zijn we met onze digitale agenda? Wat gaat er goed, en waar hebben we nog werk te doen?
Meer weten?
- Het Normenkader IBP voor het onderwijs: één norm voor digitaal veilig onderwijs;
- Het Groeipad: de wegwijzer door het Normenkader IBP;
- Netwerk Informatiebeveiliging en Privacy po/vo: voor iedereen die zich op school bezighoudt met IBP;
- SIVON: dé ICT-coöperatie van en voor het primair en voortgezet onderwijs;
- Toolkit ‘Samen innoveren in innovatieteams’: een praktische toolkit voor innovatieve vraagstukken;
- Online workshop Bloom: over de mogelijkheden én tekortkomingen van online onderwijs, ideaal voor een studiedag.